ŚWIĘTO TWIERDZY BOYEN
102. ROCZNICA WYBUCHU I WOJNY ŚWIATOWEJ
Giżycko 11-14 sierpnia 2016
Widowiskowa międzynarodowa inscenizacja „Bój o Twierdzę Boyen” w XIX-wiecznej fortyfikacji w sobotę 13 sierpnia!
OPERACJA BOYEN
11 – 14 sierpnia 2016 r.
Święto Twierdzy Boyen
11 sierpnia (czwartek) – LAS MIEJSKI
godz.16.00 – 19.00 – Piknik historyczno – militarny, dioramy historyczne, pokaz uzbrojenia
i wyszkolenia 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej
12 sierpnia (piątek)
godz. 15.00 – 17.30 – MOST OBROTOWY – dioramy historyczne i inscenizacja 1914
godz. 21.00 – TWIERDZA BOYEN – inscenizacja nocna, pokaz fajerwerków (bilet wstępu)
13 sierpnia (sobota) – TWIERDZA BOYEN (bilet wstępu)
godz. 10.30 – Pasaż – Wielkie Otwarcie i defilada wojsk ulicami miasta do twierdzy Boyen
godz. 12.00 – Twierdza Boyen – Kreatywne warsztaty ekologiczne dla dzieci i młodzieży
godz. 17.30 – INSCENIZACJA „Bój o Twierdzę”(pirotechnika filmowa, 300 rekonstruktorów, artyleria,kawaleria konna)
14 sierpnia (niedziela) – TWIERDZA BOYEN (bilet wstępu)
godz.12.00 – 16.00 – Kreatywne warsztaty ekologiczne dla dzieci
godz. 21.30 – SKOKI SPADOCHRONOWE
Wstęp na Twierdzę Boyen – 5 zł ulgowy/10 zł normalny
KONTAKT W SPRAWIE STOISK: Giżyckie Centrum Kultury- ewelina.krasnicka@gck.gizycko.pl
4 dni Święta to również PIKNIK HISTORYCZNO-MILITARNY, kiermasz rękodzieła i regionalnych kulinariów, zwiedzanie twierdzy z przewodnikiem, dioramy, czyli obozowiska rekonstruktorów przy moście obrotowym, NOCNE SKOKI SPADOCHRONOWE, wojskowe patrole w historycznych uniformach i DEFILADA ULICAMI MIASTA, zabawy z historią, pokaz uzbrojenia i wyszkolenia 15. Brygady Zmechanizowanej, kreatywne warsztaty ekologiczne.
Święto Twierdzy Boyen fot. archiwum GCK
Święto Twierdzy Boyen fot. archiwum GCK
XIX-wieczna Twierdza Boyen w Giżycku to jeden z najciekawszych europejskich obiektów architektury militarnej.
„(…) Po doświadczeniach wojen napoleońskich władze pruskie postanowiły ufortyfikować giżycki przesmyk między Wielkimi Jeziorami Mazurskimi, aby zablokować potencjalny atak wojsk rosyjskich w kierunku zachodnim. Wielkim rzecznikiem tego przedsięwzięcia był dwukrotny minister wojny Królestwa Pruskiego, feldmarszałek Leopold Hermann Ludwig von Boyen (1771 – 1848). W latach 1844 – 1851 wielkim nakładem sił i środków zbudowano otoczoną tzw. murem Carnota fortecę, która przyjęła nazwę od nazwiska feldmarszałka – Feste Boyen, zaś sześciu jej fortom nadano miano od jego imion i rodowego zawołania: Leopold, Hermann, Ludwig, Miecz, Prawo i Światło.
W sierpniu 1914 r. forteca została oblężona przez rosyjską 1. Armię „Niemen”. Twierdza Boyen skutecznie powstrzymała Rosjan, a feldmarszałek Paul von Hindenburg wyprowadził stąd później kontratak, odrzucający całkowicie wojska rosyjskie z Prus Wschodnich.
Przestarzała fortalicja giżycka nie była już w stanie spełnić poważniejszej roli podczas drugiej wojny światowej, ale wówczas przeznaczono jej inne, tajemnicze zadania. W starych, fortecznych murach miała swoją siedzibę tajna placówka wydziału „Obce Armie Wschód”, podlegająca Naczelnemu Dowództwu Wojsk Lądowych (OKH) w Mamerkach. W specjalnym ośrodku, ulokowanym w strefie zamkniętej na majdanie giżyckiej twierdzy, przesłuchiwano i namawiano do współpracy ujętych sowieckich oficerów. W lipcu 1942 r. przywieziono tu wziętego do niewoli legendarnego obrońcę Moskwy – gen. Andrieja Własowa. Tutaj też powstawały zalążki jego Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (ROA), która walczyła u boku Wehrmachtu przeciw Sowietom.
*Ciekawostka
Twierdza Boyen wiązana jest też ze sprawą słynnej „Bursztynowej Komnaty”. Według planów gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha, który miał pieczę nad przechowywanym w Królewcu, zrabowanym arcydziełem sztuki snycerskiej, miało ono być po wojnie eksponowane w filii Muzeum Wielkoniemieckiego Wehrmachtu w giżyckiej Twierdzy Boyen. Skazany za zbrodnie wojenne Erich Koch dokonał życia w polskim więzieniu, nie wyjawiając tajemnicy zniknięcia „Bursztynowej Komnaty”.
W styczniu 1945 r. twierdza została oddana Armii Czerwonej praktycznie bez walki, co tak wzburzyło Hitlera, uważającego Giżycko za jedną z najsilniejszych fortec Prus Wschodnich, że zdymisjonował gen. Hossbacha odpowiedzialnego za jej obronę. Jednostki wojska polskiego stacjonowały w twierdzy aż do 1957 r. Później wprowadziły się tutaj różne zakłady przemysłowe: mięsne, serowarskie czy transportowe, które w większości upadły po przemianach polityczno-ekonomicznych przełomu lat 80. i 90.
Obecnie (…) Twierdza Boyen stanowi najcenniejszy zabytek Giżycka, który można zwiedzać indywidualnie i z przewodnikiem. W jednym z zachowanych koszarowców funkcjonuje hostel, zaś w fortecznej fosie urządzono obszerny amfiteatr, w którym co lato odbywa się m.in. najstarszy i największy w kraju Mazury Hip-Hop Festiwal. Corocznie Twierdza Boyen staje się bazą międzynarodowego zlotu motocykli, a ostatnio przyjęła też rolę punktu wyjścia dla off-roadowych rajdów samochodów terenowych.
Miasto podejmuje wiele działań zmierzających do ożywienia Twierdzy Boyen tak, by służyła ona zarówno mieszkańcom jak i turystom z całego świata. I tak w ramach jednego z realizowanych projektów ze wsparciem funduszy Unii Europejskiej, byłe laboratorium prochowe jest adaptowane na muzeum broni, zaś wozownia ze stajnią ma być przekształcona w pawilon wystawowy.”
fragment „Spacerem po Giżycku – przewodnik po turystyce aktywnej”, publikacji opracowanej i wydanej przez Biuro Promocji Urzędu Miejskiego w Giżycku